adminparakandدر دوازدهمین قسمت برنامه علمی «چراغ» که سه‌شنبه ۲۱ مردادماه از رادیو تهران پخش شد، مهنا جعفری‌نیا، خبرنگار علمی، تازه‌ترین یافته‌ها و اخبار حوزه ژنتیک را با شنوندگان در میان گذاشت.
جعفری‌نیا ابتدا از رکورد جهانی تولد نوزادی خبر داد که از جنینی ۳۱ ساله، منجمد شده از سال ۱۹۹۴، به دنیا آمده است. به گفته او، این دستاورد می‌تواند نگاه پژوهشگران و خانواده‌ها را به فرزندآوری برنامه‌ریزی‌شده تغییر دهد.
او سپس به معرفی پژوهشی پرداخت که با استفاده از سلول‌های بنیادی، مدل آزمایشگاهی کوچکی از کیسه آمنیوتیک ساخته است؛ مدلی که شرایط روز دوم تا چهارم پس از لقاح را شبیه‌سازی می‌کند و می‌تواند در مطالعه علل سقط‌های زودرس و فرایند شکل‌گیری اندام‌ها نقش‌آفرین باشد.
در ادامه، جعفری‌نیا خبر تولد هشت نوزاد سالم با DNA سه نفر را منتشر کرد. این نوزادان با روش «انتقال پیش‌هسته‌ای» برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های کشنده میتوکندریایی به دنیا آمده‌اند؛ روشی که با جایگزینی میتوکندری معیوب مادر با نمونه سالم از یک اهداکننده زن، خطر بیماری را در نسل‌های بعدی کاهش می‌دهد.
او همچنین نتایج دو مطالعه گسترده روی بیش از ۱۰ هزار جفت دوقلوی همسان و ناهمسان را تشریح کرد. این تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیب ژنتیکی افراد می‌تواند حساسیت آنها را به استرس و اضطراب افزایش دهد و مدتی که نوزادان در چهارماهگی گریه می‌کنند، تا ۷۰ درصد تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است.
جعفری‌نیا بخشی از وقت خود را نیز به خبرهای مربوط به اثرات تغییرات اقلیمی و شرایط بی‌وزنی بر گیاهان اختصاص داد. او توضیح داد که تغییر دما و الگوهای بارش بر چرخه رشد گیاهان اثرگذار است و آزمایشی در فضا نشان داده که گیاهان حتی در نبود جاذبه گل می‌دهند، هرچند مسیر رشد ریشه تغییر می‌کند. همچنین او به پژوهش‌ها درباره جلبک‌ها در فضا اشاره کرد که به دلیل توانایی فتوسنتز و تصفیه هوا، می‌توانند نقش مهمی در زندگی فضانوردان آینده ایفا کنند.
برنامه «چراغ» به تهیه‌کنندگی مهدی مجنونی و اجرای محمدحسین امیدی سه‌شنبه‌ها از ساعت ۲۱:۳۰ تا ۲۳ روی موج رادیو تهران پخش می‌شود.