رضا ماهمنظر، مروج علم، در برنامه «چراغ» که سهشنبه ۲۱ مردادماه از رادیو تهران پخش شد، با تشریح شگفتیهای ساختار DNA و تاریخچه علم ژنتیک، به ظرفیت بینظیر این مولکول در ذخیرهسازی دادهها و نقش آن در آینده بشر و اکتشافات فضایی پرداخت.
ماهمنظر توضیح داد که طول رشته DNA در هر سلول انسان بیش از دو متر است و اگر همه رشتههای DNA بدن انسان را پشت سر هم قرار دهند، طول آن به اندازه رفت و برگشت بین زمین و نپتون خواهد رسید. او گفت: «دانشمندان توانستهاند تخمین بزنند که اگر اطلاعات جهان تا سال ۲۰۲۰ روی رشتههای DNA ذخیره شود، همه آن در حجمی به اندازه یک قاشق برنج جا میگیرد.»
وی با مرور پیشینه این دانش، از نخستین فعالیتهای انتخاب مصنوعی انسان در کشاورزی و دامپروری، مانند نگهداشت گندمهای با دانه ماندگار یا اهلیکردن گرگها به سگ، تا آزمایشهای پدر علم ژنتیک، گرگور مندل، بر نخودها را بازگو کرد و گفت این دانش پیش از کشف سلول نیز پایهگذاری شده بود.
ماهمنظر به کاربردهای امروز ژنتیک اشاره کرد؛ از پژوهش در تغییرات اقلیمی بر چرخه زندگی گیاهان گرفته تا آزمایش پرورش گیاهان در فضا، که نشان داده برخی گلها حتی بدون جاذبه نیز گل میدهند، هرچند شکل رشد ریشه تغییر میکند. او نمونههایی مانند کاشت جلبک برای تصفیه هوا و تولید غذا در ایستگاههای فضایی را نیز مطرح کرد.
برنامه «چراغ» به تهیهکنندگی مهدی مجنونی و اجرای محمدحسین امیدی با موضوع ژنتیک، سهشنبهها از ساعت ۲۱:۳۰ تا ۲۳ از شبکه رادیویی تهران پخش میشود.