adminparakandشبکه رادیویی تهران سه‌شنبه ۲۱ مردادماه میزبان دوازدهمین قسمت برنامه علمی «چراغ» بود؛ برنامه‌ای که این هفته با محوریت «علم ژنتیک» روی آنتن رفت و به بررسی کاربردها، تازه‌ترین یافته‌ها و چالش‌های این شاخه از دانش پرداخت.
این قسمت به تهیه‌کنندگی مهدی مجنونی – در غیاب تهیه‌کننده همیشگی، امیرحسین ثقفی – و اجرای محمدحسین امیدی پخش شد. کارشناسان برنامه شامل رضا ماه‌منظر، مروج علم، علیرضا صبا، روزنامه‌نگار علم، و مهنا جعفری‌نیا، تهیه‌کننده بسته‌های خبری علمی، بودند که هر یک از زاویه‌ای به دنیای ژنتیک پرداختند.
در بخش‌های مختلف، رضا ماه‌منظر با زبانی ساده به تشریح ساختار DNA، ظرفیت ذخیره‌سازی اطلاعات در آن و پیشینه علم ژنتیک پرداخت و سپس به کاربردهای این حوزه در شرایط ویژه‌ای همچون فضا اشاره کرد. مهنا جعفری‌نیا تازه‌ترین خبرهای علمی را ارائه داد؛ از تولد نوزاد از جنینی که ۳۱ سال منجمد بود، تا مدل آزمایشگاهی کیسه آمنیوتیک و همچنین درمان بیماری‌های میتوکندری با استفاده از DNA سه نفر.
علیرضا صبا نیز با مرور داستان اهلی‌سازی سگ از گرگ و آزمایش مشهور بلیایف بر روی روباه‌های نقره‌ای، نقش انتخاب مصنوعی و محیط را در تغییرات رفتاری و ظاهری موجودات توضیح داد. او در گفت‌وگو با مجری بر اهمیت درمان‌های شخصی‌سازی شده بر اساس پروفایل ژنتیکی هر فرد تأکید کرد.
بخش گفت‌وگوی ویژه برنامه به حضور دکتر علی صادقی‌تبار، مدیرعامل پژوهشگاه ناباروری ابن‌سینا، اختصاص داشت. وی به معرفی تکنیک‌های نوین تشخیص پیش از لانه‌گزینی (PGD/PGT-A/PGT-M) برای انتخاب جنین سالم و کاهش سقط‌های مکرر پرداخت و بر پایبندی به اصول اخلاقی و قوانین در فناوری‌های ژنتیکی تأکید کرد.
در ادامه، مباحثی چون ارثی بودن ترس و اضطراب، نتایج آزمایش ناسا بر روی «دوقلوهای کلی» برای سنجش اثرات فضا بر ژنتیک، تأثیر تغییرات اقلیمی بر چرخه حیات گیاهان، و امکان کشاورزی و کشت جلبک در فضا مطرح شد.
«چراغ» سه‌شنبه‌ها ساعت ۲۱:۳۰ از رادیو تهران پخش می‌شود و تلاش دارد با ترکیب روایت علمی، خبرهای روز و تجربیات کارشناسان، مفاهیم پیچیده را با بیانی ساده در اختیار شنوندگان قرار دهد.