adminparakandقسمت دهم برنامه علمی «چراغ» سه‌شنبه ۷ مرداد ۱۴۰۴ با موضوع آب از شبکه رادیویی تهران پخش شد و روایت تازه‌ای از مهم‌ترین چالش زیست‌محیطی و تمدنی ایران را به گوش مخاطبانش رساند.
این برنامه که به تهیه‌کنندگی امیرحسین ثقفی و با اجرای محمدحسین امیدی روی آنتن رفت. کارشناسانی چون امین صادقی و رضا ماه‌منظر (مروجین علم)، علیرضا صبا (روزنامه‌نگار علم) و مهنا جعفری‌نیا (خبرنگار علمی)، هر یک از زاویه‌ای متفاوت به موضوع آب پرداختند. از آسیب‌شناسی بحران خشک‌سالی و مدیریت منابع و روایت غم‌انگیز فرجام دریاچه ارومیه و بحران آب‌شیرین، تا ابعاد علمی و فرهنگی این مایه حیات.
محورهای اصلی این قسمت:
-
بحران آب و خشک‌سالی ایران:
رضا ماه‌منظر با واکاوی وضعیت بحرانی آب در کشور، به ویژه دریاچه ارومیه و دلایل خشک شدن آن، تهدیدات فاجعه‌بار کاهش منابع آبی و نقش مدیریت نامناسب منابع و سدسازی‌های بدون ارزیابی اکولوژیک پرداخت. همچنین به تاثیر بحران آب بر کشاورزی، محیط زیست، و سرنوشت دیگر منابع آبی بزرگ همچون دریای خزر اشاره شد.
-
آب در هنر، علم و ادبیات:
علیرضا صبا در این برنامه نگاه چندوجهی به آب داشت: از نقش آب در سینما («طعم شیرین خیال»، «آکوامن»، «باب اسفنجی»، و مستند علمی «سیاره آبی» ساخته دیوید اتنبرو)، تا بررسی جایگاه آب در ادبیات و ضرب‌المثل‌های فارسی و ارجاع به آثار علمی-تخیلی معروف همچون «بیست هزار فرسنگ زیر دریا» و «تلماسه» (Dune).
-
دانش روز و اکتشافات علمی:
در بخش دیگری از برنامه، تازه‌ترین دستاوردهای علمی جهانی مانند کشف قارچی در آمازون که قادر به تجزیه پلاستیک حتی در شرایط بی‌هوازی است، و شنیدن صدای استرس در گیاهان توسط پروانه‌ها، مطرح شد. فناوری‌های صوتی برای شناسایی منابع آب زیرزمینی و نقش آب در فناوری‌های نوین نیز مورد توجه قرار گرفت.
-
آب در فضا و منظومه شمسی:
رضا ماه‌منظر در بخش پایانی به وجود آب به صورت یخ یا بخار در سیارات و اقمار مختلف منظومه شمسی نظیر عطارد، زهره، ماه، اروپا و تایتان و اهمیت آن برای آینده بشر و اکتشافات فضایی اشاره کرد.
-
فرهنگسازی و آینده آب:
مجریان و کارشناسان بر ضرورت تغییر فرهنگ مصرف آب، اصلاح الگوی کشاورزی، بازنگری در سیاست‌های قیمتی و مدیریت شهری، صرفه‌جویی و استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری تأکید کردند.
برنامه دهم «چراغ» با هدف افزایش آگاهی عمومی، تبیین وضعیت بحرانی آب و ایجاد دغدغه در مخاطبان جوان و علاقه‌مند به علم، تلاش کرد فضایی گفت‌وگومحور و آموزنده پیرامون آینده ایران و جهان بدون آب ترسیم کند.